We kennen het allemaal: je bent met iemand in gesprek maar voelt dat je boodschap totaal niet aankomt. De oorzaak hiervan is vaak dat jullie anders zijn. Hoe ga je hiermee om en voel je je toch verbonden met de ander? Daarom een aantal tips voor mijzelf, collega’s en misschien ook wel voor jou, om nader tot elkaar te komen:
- Ga bij jezelf na welke waarden voor jou belangrijk zijn. Regelmatig word ik stilgezet bij de vraag waarom sommige (werk)relaties niet lopen zoals ik had gehoopt. Wat voor mij vanzelfsprekend belangrijk is, is voor de ander niet zo. Zeker als iemand zich in een andere levensfase bevindt of een andere culturele achtergrond heeft. Maar ook als dit (bijna) hetzelfde is. Voorbeeld: Ik vind het belangrijk dat iedereen de ruimte voelt om zichzelf te zijn. Hierdoor ben ik soms niet radicaal of direct genoeg in het uiten van mijn mening. Een ander die dat wel is en gewoon zegt waarop het staat, irriteert zich hier aan. Ander voorbeeld: Veel westerse vrouwen vinden het belangrijk om carrière te maken en zichzelf te ontwikkelen op professioneel gebied. Onze vrouwelijke trainees uit Syrië hebben dit verlangen niet. Simpelweg omdat vrouwen daar een andere rol vervullen en andere waarden hoogachten zoals het huishouden, koken, zorgen voor de kinderen en that’s it. Dit is niet direct zielig of naar. Over meer hoeven én willen zij zich soms niet druk maken. In Grenzeloos willen we graag dat alle trainees, jong of oud, met zichzelf aan de slag gaan. Ontdekken wie ze zijn, waar talenten liggen en hoe ze deze verder kunnen ontwikkelen. Maar als zelfontwikkeling geen belangrijke waarde is waarmee iemand is grootgebracht, kun je nog zo hard proberen deze persoon te helpen of motiveren, maar daarmee bereik je weinig. Professionele ontwikkeling voor vrouwen is dus een vrij moderne en westerse waarde. Doordat ik mij daarvan bewust ben, ontstaat er begrip voor mensen die deze waarden niet hanteren. En kun je daarover met elkaar in gesprek gaan. Elk mens ontwikkelt namelijk verschillende waarden en belangen, op basis van zijn of haar levensloop en persoonlijkheid.
- Wees geduldig. Snel praten kan ik als de beste. Mijn punt maken en weer door. Dit lijkt misschien efficiënt, maar effectief is het zeker niet. Grote kans dat collega’s niet snappen wat ik bedoel. Binnen elke relatie is duidelijke en ongehaaste communicatie belangrijk. Neem de tijd om te peilen of iemand jouw verhaal volgt. Gun jezelf en de ander tussendoor de denktijd om het gesprek bij te sturen waar nodig. Voorheen was ik vooral druk met de vraag ‘Heb ik gezegd wat ik wilde zeggen?‘ en niet met ‘Heeft die ander begrepen wat ik zei?‘. Zodra ik mij bezig houd met de tweede vraag, vallen gezichtsuitdrukkingen mij beter op en is er ruimte voor onderbrekingen. Wees geduldig én check of iemand je begrepen hebt. Stel bijvoorbeeld de vraag of de persoon met wie je in gesprek bent, wil uitleggen wat zojuist gezegd is. Het gesprek rond je op deze manier goed af, zonder miscommunicatie.
- Geef de ruimte om te ontdekken en fouten te maken. Als ik voel dat ik mijzelf kan zijn, vind ik dat heerlijk. Dat niet alles voor mij ingevuld is en vaststaat. Dat levert een benauwd gevoel op. Stel, als mijn baas een houding heeft van ‘Zo doen we het hier en daar pas je je maar op aan 🤨’ ga ik daardoor echt niet beter mijn werk doen. Dat creëert het tegenovergestelde van wat je als medewerker of manager wil. De maskers gaan op en mensen cijferen hun inzichten en waarden weg om maar binnen het bedrijfsprofiel te passen. Daarom is het belangrijk om soms even van je eigen heilige waarheid af te zien en open te staan voor andere meningen en inzichten. Dit is waardevol voor de organisatie. Verschillende kennis en inzichten leiden tot innovatie en verbetering van kwaliteit. Daarbij komt dat er waardering en wederzijds vertrouwen ontstaat voor je baas of collega als je het gevoel hebt dat die persoon jouw inbreng belangrijk acht.
- Geef verantwoordelijkheid en vertrouwen. Misschien zit je met bepaalde vragen, waar je niet uitkomt. Leg het dan eens bij de ander neer en vraag hoe hij of zij het zou aanpakken. Luister goed en neem dit antwoord serieus. In het verleden heb ik weleens puur voor de vorm deze methode toegepast: vragen wat hij of zij ervan vindt en er volgens niets mee doen. Zo werkt dat niet. Voorbeeld: Bij Grenzeloos maken we bijna alles zelf. De sauzen, broden, taarten, noem maar op. Dit vraagt om veel voorbereiding. Voorheen vertelde ik de trainees wat ze moesten doen en deed ik alles voor. Nu doen we dat anders. We geven verantwoordelijkheid en vertrouwen door te zeggen “Dit is wat er voor vandaag op de planning staat. Begin maar en als je vragen hebt, laat het ons weten.” Dit is spannend, want de kans dat er iets mis gaat is groter. Een aangebrande taart, te zoute taart, te kleine taart, we hebben het allemaal gezien. Maar mensen zijn op zichzelf aangewezen, gemotiveerd om hun beste beentje voor te zetten en voelen zich verantwoordelijk. Samen dragen we de onderneming en verbeteren we onze kwaliteit.
- Zoek naar overeenkomsten. Jij voelt (fysieke en emotionele) pijn, de ander voelt ook die pijn. Jij wil liefde ontvangen, de ander wil liefde ontvangen. Goed om dit in het achterhoofd te houden als er een conflict plaatsvindt. Dat maakt beide partijen gelukkiger. Je bent milder en minder snel geïrriteerd als je beseft dat pijn, gebrokenheid, vreugde en liefde in ieder mens zit. Het kan helpen om persoonlijke vragen te stellen. Op zoek te gaan naar overeenkomsten. Dit voelt misschien soms ongepast. Daarom helpt het als je zelf begint met het delen van eigen ervaringen. De gesprekken opzoeken die diepere gedachtes en gevoelens aan het licht brengen, waardoor er een connectie ontstaat, ook al ben je super verschillend. Juist door die overeenkomsten te zoeken, de momenten van herkenning, tolereer je verschillen des te beter.